SUMAYYA VALLY WINT ONTWERPWEDSTRIJD VOOR EEN NIEUWE BRUG IN VILVOORDE
Toonaangevend architect Sumayya Vally, directeur van het in Johannesburg en Londen gevestigde ‘Counterspace’, heeft de wedstrijd gewonnen voor het ontwerp van de nieuwe voetgangersbrug tussen Asiat-park en de Darse (insteekdok van het kanaal) in Vilvoorde. Het project werd geïnitieerd door stad Vilvoorde samen met Horst Arts and Music. Curator Heidi Ballet is artistiek adviseur. De brug wordt gefinancierd door de stad Vilvoorde mede dankzij subsidies van Kunst in Opdracht en het Agentschap voor Natuur en Bos van de Vlaamse Overheid. Het project kadert in het versterken van het groen netwerk in de rand rond Brussel.
Counterspace is, op voorstel van Heidi Ballet, in oktober 2022 geselecteerd om deel te nemen aan de ontwerpwedstrijd met middelen van Kunst in Opdracht. Dankzij de opdracht bracht Counterspace begin 2023 het verhaal en de erfenis van Paul Panda Farnana aan het licht, een belangrijke maar tot dan nauwelijks gekende of erkende figuur uit Vilvoorde. Na zijn studies en na het ervaren van veelvuldige discriminatie door de toenmalige Belgische koloniale overheid bij zijn terugkeer in Congo, zette Farnana zich in voor de emancipatie van de Congolezen. Onlangs werd hij daarom ook opgenomen in de Vlaamse canon. Farnana belichaamt hier in dit project de complexe relaties van de regio met generaties migranten en gemeenschappen, zowel in het verleden als de toekomst.
Sumayya Vally:
"Vilvoorde is een stad die gevierd wordt om haar diversiteit. Ze omvat meerdere culturen, identiteiten en verhalen. Ik was diep ontroerd toen ik tijdens ons onderzoek het verhaal van Paul Panda Farnana ontdekte, dat vervolgens de basis vormde voor ons antwoord op de vraag van de stad voor het ontwerp van de nieuwe voetgangersbrug. Farnana werd opgeleid als tuinbouwkundige aan de tuinbouwschool van Vilvoorde, niet ver van de Asiat-site. Het project wil de historiek en nalatenschap van Farnana nieuw leven inblazen, door zijn onderzoek over verschillende plantensoorten centraal te zetten en te koppelen aan de typische architectuur aan het water uit zijn vaderland Congo."
Om zijn geschiedenis te eren, liet Vally zich inspireren door de boten op het water van de Congo- rivier. Daar liggen vaak vloten boomstamkano's naast elkaar aangemeerd. Samen vormen ze een gemeenschappelijk platform, een ontmoetingsplaats van waaruit handel kan worden gedreven. Deze beelden vormen de basis voor het ontwerp van de Asiat-Darse brug, een plekwaar passanten samenkomen, zowel bewoners als bezoekers. De brug is opgebouwd uit een reeks boten die aan elkaar zijn vastgemaakt om de rivier over te steken en groengebieden met elkaar te verbinden doorheen de stad.
In navolging van Farnana’s botanische werk, onderzocht Vally verschillende planten en grassoorten. Elke 'boot' heeft een eigen zaaibed waarop specifieke planten kunnen worden gekweekt. Hun zaden worden door de wind verspreid of gedragen op de lichamen van passanten die de brug oversteken. De nieuwe brug is zo een eerbetoon aan het tuinbouwwerk van Farnana en fungeert ook als een soort kwekerij waar nieuwe planten kunnen ontkiemen om daarna over de site te migreren en de natuur te versterken.
Naast de structuur van de brug, stelt Counterspace ook kleinere ‘bootsculpturen’ voor die zich langs de oever van de rivier kunnen verspreiden en nestelen. Elke kleine ‘boot’ zal de naam dragen van een vrijwilliger uit Congo opgenomen in het register van WO I, een vondst van Counterspace tijdens hun onderzoek. Elke ‘boot’ zal functioneren als een soort bestuiver; een kleine tuin die zaden kan verspreiden over de omgeving, maar ook als groene bezinningsplek waar voorbijgangers kunnen uitrusten.
Sumayya Vally verklaart:
"Toen we werden gevraagd voor het project en vervolgens tijdens ons onderzoek op het verhaal van Farnana botsten, werd ik getriggerd door het idee om de brug te interpreteren als een actief monument voor herstel en herinnering. Dit proberen we zowel in het verhaal als de vorm van de brug tot uiting te laten komen, simpelweg door Farnana’s geschiedenis te omarmen. Het idee van herstel en herinnering vindt ook een belichaming in het ruimere ecosysteem onder de vorm van kleine 'boten' die de hele rivieroever zullen bestuiven. Aan de basis van het project ligt een principe waar we in onze praktijk steeds aan vasthouden: elke projectopdracht, zelfs de meest of eenvoudige, is een kans om onze historiek en identiteit tot uiting te brengen. Een brug maakt een verbinding, en in ons project is het de verbinding tussen verhalen over migratie uit het verleden en de toekomst. Ik hoop dat dit project helpt om het verhaal van Farnana te belichamen en onder de aandacht te brengen, en dat het ons als architecten eraan herinnert dat we goed moeten luisteren naar de context waarin we werken. Er is altijd ruimte voor architectuur mogelijk op onverwachte locaties."
De inzending van Counterspace werd ondersteund door de genereuze technische expertise van de ingenieurs van AKT II. Kieron Taylor, technisch directeur bij AKT II, zei: "We vonden het geweldig om Counterspace te ondersteunen met het Asiat-Darse brugproject. Het concept resoneert met de puurheid van een oversteekplaats die meer is dan alleen een middel; het is een reis en reflectie van twee momenten in de tijd."
De werkzaamheden worden verwacht te starten in april 2024, met de ambitie om begin 2025 klaar te zijn.
Beelden (renders)
