S.M.A.K. presenteert de eerste museale tentoonstelling van de kunstenaars en filmmakers Sirah Foighel Brutmann en Eitan Efrat

Sirah Foighel Brutmann & Eitan Efrat ​
​Là
​6 april - 8 september 2024
​S.M.A.K.
​​
​Persconferentie: 5 april, 11u
​Opening op vrijdag 5 april 2024, 20u00 – 23u00

S.M.A.K. presenteert de eerste museale tentoonstelling van de in Brussel actieve kunstenaars en filmmakers Sirah Foighel Brutmann (°1983) en Eitan Efrat (°1983). De veelzijdige audiovisuele presentatie, getiteld Là, gaat een imaginaire dialoog aan met Chantal Akerman, die in 2015 overleed.

Là bestaat voornamelijk uit nieuw bewegend beeld- en geluidswerk en is een expansieve omgeving die een gelaagde perceptie van plaats oproept. De titel verwijst liefkozend naar Là-bas, de film van Akerman uit 2006.

Fonetisch betekent Là (Frans voor “daar”) iets anders in het Arabisch en het Hebreeuws. In het Arabisch betekent لا “nee” (de ontkenning van de heersende narratieven over het grondgebied). In het Hebreeuws betekent לה “voor haar” (een ode of een soort offer aan Chantal Akerman). Là is zowel een verderzetting van de imaginaire dialoog die Brutmann en Efrat voeren met Chantal Akerman, als een audiovisuele reis van België naar de Negev/al-Naqab-woestijn in Israël/Palestina. Het project onderzoekt de overtuiging ergens te kunnen thuishoren op basis van natuurlijke elementen en historische verantwoordelijkheid.

Là is een veelgelaagd, kritisch werk, dat zich enerzijds wil verzoenen met Chantal Akermans overlijden, maar dat anderzijds ook staat voor de onmogelijkheid om met haar te kunnen communiceren na haar dood. Vertrekkend vanuit het werk van Emmanuel Levinas, Jacques Derrida en Akerman (waaronder haar geschriften) voert de tentoonstelling een imaginaire dialoog met Akerman, als een manier om te rouwen. Ze is als een treurzang van de kunstenaars voor de wereld die Akerman achterliet: Là is een herevaluatie van de verantwoordelijkheid die joods Europa draagt tegenover Israël en de lopende Palestijnse Nakba, vanuit een post-zionistisch perspectief, in lijn met de rijke geschiedenis van Belgische-joodse antifascistische bewegingen uit beide gemeenschappen. Met voornamelijk nieuwe kunstwerken wordt in Là een experimentele audiovisuele omgeving gecreëerd, waarin de productie- en presentatieprocessen en de mechanismen van bewegend beeld en geluid ruimtelijk en expansief worden voorgesteld, om zo de weg te bereiden voor een gelaagde waarneming van de ruimte.

De tentoonstelling in S.M.A.K.

In September 2022 ontvingen Eitan Efrat en Sirah Foighel Brutmann een beurs voor een audiovisueel project, waarvoor ze zich zouden bewegen tussen de praktijk van Chantal Akerman, haar (audiovisuele) relatie met de woestijn in Israël/Palestina en haar ervaringen als Belgisch-joods filmmaker. Het onderzoek van Sirah en Eitan leidde tot een uitnodiging om in het kader van CON10UR – Biënnale voor Bewegend Beeld deel te nemen aan een gezamenlijke filmopdracht, die een antwoord moest bieden op Chantal Akermans News From Home. Sirah en Eitan regisseerden hiervoor Un Âne, een kortfilm van 12 minuten, die refereert aan de vier woestijnshots uit Akermans laatste film No Home Movie (2025). Dit werk werd aan Akerman gericht in de vorm van een brief. Un Âne – waarin de Al-Naqab-woestijn, die in Akermans film naamloos blijft, een naam krijgt – is de eerste stap die Sirah en Eitan zetten in de richting van hun tentoonstelling Là in S.M.A.K, waar het werk zich verder ontplooit in zes ruimtes.

De eerste drie, identieke, rechthoekige ruimtes vormen het audiovisuele vocabularium van de tentoonstelling. Ze introduceren de veelzijdige omgeving van de Israëlisch-Palestijnse woestijn, waarbij ze expliciet verwijzen naar de elementen die verderop aan bod zullen komen. In het midden van elke ruimte hangt een grote projectie. Elke projectie duurt tussen 7 en 12 minuten en wordt begeleid door een soundtrack. Un Âne speelt in de eerste ruimte. In de tweede en derde krijgen verschillende perspectieven op landschap en taal vorm in Horizons (2024) en [ANAN] (2024). De vierde ruimte is een overgangsruimte. De vijfde doet dienst als verzamelpunt, waar de frontale tactiek van de eerste drie ruimtes wordt opgebroken. Deze ruimte nodigt bezoekers uit om rond te dwalen, de ruimte te delen met anderen, nader bij de schermen te komen en de details van de tentoonstellingsomgeving in zich op te nemen. Elf 16-mm-projectoren vullen de ruimte met beelden en hun mechanische geluiden. Uit elke projector klinkt de “la” (A, rond 440hz), de noot die gebruikt wordt om orkesten te stemmen. Sirah en Eitan vroegen aan bevriende muzikanten om de noot la op te nemen. De resultaten hiervan weerklinken in de ruimte en evoceren zo de spookachtige aanwezigheid van een tijdelijke gemeenschap. Elke paar minuten stopt het geluid en het beeld in de kamer plots. De video’s en filmbeelden worden allemaal geprojecteerd op schermen in natuurlijk latex. Het latex, in een beige, huidskleurachtige tint, absorbeert licht bijzonder goed. Latex heeft een aparte textuur en een bijzonder gewicht dat het materiaal doet gelijken op huid, anders dan synthetische materialen die gebruikt worden voor retroprojecties. De aanwezigheid van het materiaal is hier tegelijk ongelijkmatig, organisch en beweeglijk.

In de zesde ruimte wordt de video Is It A Knife Because… (2022) geprojecteerd. Net zoals Chantal Akerman in No Home Movie haar intieme familiale omgeving prijsgeeft, hebben ook Brutmann en Efrat Is It A Knife Because… thuis gemaakt en is de film ontstaan uit een botsing tussen tegelijk filmmaker en ouder zijn. De film brengt ideeën aan die een standpunt innemen over autoriteit, ouders, beeldenmakers en de autoriteiten die door het raam naar binnen loeren. In Is It A Knife Because… versmelten liefde en geweld in een uiterste poging om de bron van het licht te definiëren.

Sirah Foighel Brutmann & Eitan Efrat

Sirah en Eitan wonen en werken in Brussel. Ze maken er samen audiovisuele werken, installaties en performances.

In hun artistieke praktijk richten ze zich op de performatieve elementen van bewegende beelden. Ze willen het ruimtelijke en durationele potentieel benadrukken dat ontstaat bij het lezen van stills of bewegende beelden, de relatie tussen het “toeschouwer zijn” en geschiedenis, de tijdelijkheid van narratieven en het geheugen en het materiële oppervlak van beeldproductie.

Hun werk werd reeds getoond in duotentoonstellingen in Kunsthalle Basel (CH); Argos, Brussel (BE); CAC Delme (FR); Brakke Grond (NL). Het maakte ook deel uit van groepstentoonstellingen in Wiels (BE); Museum für Kunst und Gewerbe, Hamburg (DE); Portikus, Frankfurt (DE); Jeu de Paume, Parijs (FR) en STUK, Leuven (BE). De kunstenaars namen ook deel aan filmfestivals als EMAF, Osnabrück (DE); Atonal, Berlijn (DE); Doclisboa (PT); Oberhausen Film Festival (DE); Rotterdam Film Festival (NL); Les Rencontres Internationales, Parijs en Berlijn (FR/DE); New Horizons, Wrocław (PL); Images, Toronto (CA); 25FPS, Zagreb (HR).

Momenteel doceren Sirah en Eitan aan de ERG, in Brussel, en maken ze deel uit van het kunstenaarscollectief Messidor, samen met Meggy Rustamova en Pieter Geenen. Daarnaast zijn ze ook lid van Level Five, een door kunstenaars uitgebaat coöperatief atelier in Brussel.

Sirah en Eitan weigeren elke geldelijke transactie met Israëlische instellingen die door de overheid worden gesubsidieerd. Op die manier steunen ze de vrijheidsstrijd van de Palestijnen in Palestina en over de hele wereld.

De tentoonstelling kwam tot stand door een samenwerking tussen S.M.A.K., Messidor en Courtisane Film Festival. Met de steun van de Vlaamse overheid (Kunstendecreet).

Persbeelden

Perscontact
​​
​Micha Pycke
​Club Paradis
​+32 (0)486 680 070
​micha@clubparadis.be