Sara De Bondt brengt met nieuw boek de Belgische grafische ontwerpgeschiedenis in kaart

De Belgische grafische ontwerper Sara De Bondt biedt met haar boek Off the Grid een collaboratief panorama van de Belgische grafische ontwerpgeschiedenis vanuit een veelheid van perspectieven. Het boek bevat essays over onder meer letterontwerp, kolonisatie en arbeidsverhoudingen. Er komen historici, praktiserende ontwerpers, docenten en getuigenissen uit de eerste hand aan bod.

Off the Grid bevat nieuwe teksten over bekende en minder bekende figuren. Met honderden nooit eerder gepubliceerde illustraties van affiches, typografie, boekontwerp, logo's en archieffoto’s.

Het geheel is een boek dat, geïllustreerd met werken uit meer dan 50 privé- en overheidsarchieven, onder meer de aandacht vestigt op de enorme waarde van de sporen van grafische vormgeving en op de precaire situatie waarin ze verkeren als er geen werk van wordt gemaakt om ze te bewaren en te bestuderen.

Off the Grid

Occasional Papers www.occasionalpapers.org 

Sara De Bondt www.saradebondt.com 

Boekvoorstelling ​
​22.02.2022, 20:00
​Design Museum Gent

Ter gelegenheid van de lancering van Off the Grid: Histories of Belgian graphic design, nodigt redactrice Sara De Bondt auteurs en ontwerpers uit om persoonlijke hoogtepunten uit het boek te delen. Tot de bevestigde sprekers behoren Jo De Baerdemaeker, Jan Ceuleers, Katrien van Haute, Pia Jacques en Leroy Meyer (Belgisch Instituut Grafisch Ontwerp), Herman Lampaert, Jean-Michel Meyers, Hilde Pauwels, Hugo Puttaert, en Katarina Serulus.

De geschiedenis van de Belgische grafische vormgeving blijft grotendeels onbekend - een blinde vlek die dit boek wil aanpakken. Ondanks de belangrijke bijdragen van in België gevestigde grafische ontwerpers, wordt er nauwelijks over geschreven, zelfs niet in België. Het laatste en enige historische overzicht werd bijna 25 jaar geleden gepubliceerd.
​​
​Hoewel Off the Grid zich concentreert op het grafisch ontwerp in België in de 20ste eeuw - met de nadruk op de periode van de jaren 1950 tot de jaren 1980 - is het niet de bedoeling een nationale stijl te vieren.
​​
​Zoals de in Brussel gevestigde Hongaarse grafisch ontwerper Charles Rohonyi in 1971 schreef: "België is ongetwijfeld het Europese land met het hoogste aantal buitenlanders per vierkante mijl. Dit heeft het ook tot een land "zonder grafische grenzen" gemaakt".
​​
​De alomtegenwoordigheid van grafisch ontwerp maakt het vaak onzichtbaar. Dit is in het bijzonder het geval in België, waar nog geen enkele openbare instelling bestaat die zich toelegt op het verzamelen en bewaren van grafische vormgeving. Deze publicatie, geïllustreerd met werken uit meer dan 50 privé- en overheidsarchieven, wil onder meer de aandacht vestigen op de enorme waarde van de sporen van grafische vormgeving en op de precaire situatie waarin ze verkeren als er geen werk van wordt gemaakt om ze te bewaren en te bestuderen.
​​
​Het Design Museum Gent onderscheidt zich als een van de zeldzame verdedigers van de grafische vormgeving. Het was daar dat ik het geluk had een tentoonstelling te organiseren over Belgisch drukwerk uit de jaren 1960 en 1970. Off the Grid gaf de aanzet en de titel van dit boek door de buitengewone diversiteit van het materiaal - affiches, boeken, objecten, ephemera, typografie - in dit boek worden talrijke voorbeelden geïllustreerd. Het openbare programma van de tentoonstelling heeft geleid tot verschillende essays die hier zijn opgenomen, en het deel 'In hun eigen woorden' begon als een reeks mondelinge interviews die daar voor het eerst werden vertoond.
​​
​Een voordeel van het starten van dit onderzoeksproject als een tentoonstelling in plaats van als een boek is de vrijheid die het biedt om historische short-cuts en persoonlijke visuele verbindingen te maken. Ik organiseerde Off the Grid aan de hand van trefwoorden die relevant zijn voor mijn grafische ontwerppraktijk en nam er werken in op waartoe ik me aangetrokken voelde zonder veel over hen te weten. Dit dynamische, collectieve, soms door toeval gedreven proces van het verzamelen van historische fragmenten vormde de methodologie van dit boek. Geïnspireerd door Martha Scotford's oproep voor een rommelige geschiedenis, is het niet een door één auteur geschreven boekwerk in een keurige chronologie, maar eerder een condensatie van gesprekken met ontwerpers, leraren, studenten, historici, assistenten, antiquaren, familieleden, en archivarissen.
​​
​Dit boek zal zijn doel bereikt hebben als het kan onthullen hoeveel werk er nog rest in het opgraven van grafisch ontwerp gemaakt in België. Laten we niet nog eens een kwarteeuw wachten op de volgende titel over Belgisch grafisch ontwerp, maar laten we de perspectieven op dit - zoals ik hoop dat Off the Grid zal hebben aangetoond - eindeloos fascinerende en rijke onderzoeksveld blijven vermenigvuldigen.
​
​— Sara De Bondt

Over Sara De Bondt

Sara De Bondt (1977) is een Belgisch grafisch ontwerper en uitgever.

In 2008 richtte ze samen met Antony Hudek de non-profit uitgeverij Occasional Papers op. Sindsdien is ze co-uitgever van vier van de titels: The Master Builder, The Form of the Book Book (momenteel in de 4e druk), Graphic Design: History in the Writing (1983-2011), en Off the Grid: Histories of Belgian graphic design.

Tot haar recente opdrachtgevers behoren MO.CO (FR), Book Works (UK), Octavo (NL), en de kunstenaars Lucy Skaer en Benedict Drew (UK).

De Bondt heeft lezingen gegeven op design conferenties wereldwijd en is lid van Alliance Graphique Internationale. Ze gaf les aan Central Saint Martins en The Royal College, beide in Londen, en doceert momenteel aan het KASK - School of Arts Gent, waar ze haar praktijkgebaseerde doctoraat afrondt. Haar onderzoek naar de Belgische grafische ontwerpgeschiedenis maakt deel uit van dat doctoraatsproject aan KASK & Conservatorium / HOGENT en Howest.

Off the Grid: Histories of Belgian graphic design Edited by Sara De Bondt Published by Occasional Papers Cover image by Jeanine Behaeghel, 1966Boudewijn Delaere New year’s greetings, 1970 Boudewijn Delaere Archive Photo: Michael Delausnay

Paul Ibou 12 Owl Variations, 1970 Paul Ibou Foundation Photo: Michael Delausnay

Typesetter at work for Le Courrier d’Afrique, 1956 Royal Museum for Central Africa, Tervuren Photo: J. Costa (Inforcongo)

Jeanine Behaeghel Posters for Je Weet Niet Hoe? theatre play at Korrekelder, 1965–66 Letterenhuis, Antwerp

Julian Key Poster for Salon de la Moto et du Cyclomoteur (Motorbike and Moped Show), 1973 Letterenhuis, Antwerp

Frida Craet Burssens Poster for Grafische Kunst – USA – 20ste eeuw (Graphic Arts USA 20th Century), 1956
Design Museum GentRoland Denaeyer and Michel Olyff 42/60 – C’est pas trop cher à imprimer et c’est suffisant pour s’exprimer (42/60, It’s not too expensive to print and it’s enough to express yourself), 1974 Collection Centre de la Gravure et de l’Image imprimée, La Louvière