Oprichting POMONA Fonds voor de Kunsten

Een collectieve inzet om de visuele kunsten in België te ondersteunen en stimuleren

SOFAM — bijgestaan door kunstenaars en andere vertegenwoordigers uit het artistieke veld — richt in samenwerking met de Koning Boudewijnstichting het POMONA Fonds voor de Kunsten op. Dit fonds steunt kunstenaars en creatieve processen in België door individuele beurzen uit te reiken aan kunstenaars in alle beeldende disciplines, op sleutelmomenten in hun ontwikkeling. Samen met projectbeurzen en een solidariteitsfonds beoogt het fonds bovendien de omstandigheden te bevorderen waarin de kunsten in België kunnen floreren.

België, met al haar diversiteit, bezit een enorme rijkdom aan artistieke praktijken die tot ver buiten de landsgrenzen erkend en bewonderd worden. Toch is het bestaan als kunstenaar voor de meeste makers in België onzeker. Kunstenaars zijn, met uitzondering van een miniem percentage dat van hun werk kan leven, sociaaleconomisch kwetsbaar. Door de kansen te vermenigvuldigen voed je een heel artistiek systeem. ​ 

Het POMONA Fonds wenst een bijkomende bron van steun en erkenning te zijn, naast de essentiële inbreng van de subsidiërende overheden, en naast de bestaande dynamieken van de kunstmarkt. Het fonds wil dus de bestaande mogelijkheden in België voor kunstenaars versterken. ​ 

Het fonds nodigt iedereen uit de om de visuele kunsten in België te helpen steunen. Iedereen – individuën, (culturele) organisaties, bedrijven – kan een gift doen. Vanaf een jaarlijks bedrag van 40 euro geniet de schenker een belastingvermindering van 45%. Bedrijven kunnen bovendien hun giften – onder specifieke plafonds - als bedrijfskost aftrekken. 

Een onafhankelijk adviserend comité van kunstenaars en andere creatieve professionals — met, onder meer, Luc Tuymans (beeldend kunstenaar), Otobong Nkanga (beeldend kunstenaar), Dirk Snauwaert (curator, directeur WIELS), Regine Basha (curator), Charif Benhelima (beeldend kunstenaar), Nav Haq (curator, adjunct directeur MUHKA) en Dorothée Duvivier (curator, BPS22) — staat het POMONA Fonds voor de Kunsten bij en kijkt toe op de kwaliteit, transparantie en diversiteit van de verschillende beurzen en fondsen. Het comité biedt een kritisch oog op de besteding van de fondsen. De beurzen zelf worden toegekend door onafhankelijke juries van experten samengesteld met aandacht voor hun expertise en diversiteit, onder andere met een focus op disciplines, domeinen van expertise, maar ook gender, afkomst, leeftijd, taalgemeenschappen, en internationale invalshoeken. 

"Generositeit is het sleutelwoord in dit hele proces. Zonder generositeit heb je geen kunst, en ook geen cultuur. Het POMONA Fonds is geboren uit de reële noodzaak om bijkomende fondsen voor de kunsten in België te genereren. Kunst is namelijk niet iets dat je binnen te nauwe grenzen kunt zien; het ontwikkelt volgens eigen wetmatigheden, maakt onverwachte verbindingen en biedt juist een raakvlak waarop verschillende stemmen en visies elkaar kunnen ontmoeten."

— Luc Tuymans, kunstenaar, voorzitter stichtend comité POMONA Fonds voor de Kunsten

Het POMONA Fonds voor de Kunsten erkent de artistieke en culturele diversiteit van België, en streeft naar een toekomst waarin de kunsten meer kansen krijgen om bij te dragen tot verbinding, wederzijds begrip en betrokkenheid in een snel veranderende wereld. 

"SOFAM en haar leden-kunstenaars wensen hun middelen te mobiliseren om het POMONA Fonds op te richten en zo een instrument in het leven te roepen dat iedereen in staat stelt om de kunsten collectief te steunen. We zijn er namelijk van overtuigd dat een bloeiende kunstwereld iedereen mee op kan tillen, zowel kunstenaars als zij die van hun beeldend werk genieten. Wij geven de aanzet; het is nu aan iedereen met een warm hart voor de kunst om dit fonds te doen groeien." ​

— Marie Gybels, Directeur SOFAM, stichtend lid POMONA Fonds voor de Kunsten

Concreet wil het POMONA Fonds voor de Kunsten substantiële beurzen (ca. 25.000 euro) toekennen aan kunstenaars in verschillende stadia van hun traject. Andere vormen van steun worden bestemd voor professionele ontwikkeling, bijvoorbeeld door een bedrag te verstrekken om de atelierkosten voor een bepaalde periode te dekken. Door het aantal mogelijkheden en vooral de diversiteit ervan binnen de artistieke sector te vermenigvuldigen, worden de kansen voor iedereen groter. ​ 

"Het POMONA Fonds voor de Kunsten is opgericht vanuit de overtuiging dat de kunsten de menselijke verbondenheid bevorderen. Kunst is als een spiegel; je krijgt geen eenduidig antwoord als je er je blik in werpt, maar je leert scherper kijken en met soepelheid het onbekende begroeten. Waar kunsten bloeien, bloeit de samenleving. En we geloven dat kunstenaars meer kans hebben om hun beste werk te maken, wanneer hun sociaaleconomische stabiliteit verbetert."

— Kate Mayne, Artistieke Actie en Partnerschappen SOFAM, Stichtend lid POMONA FONDS voor de Kunsten

Het POMONA Fonds voor de Kunsten, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, is een initiatief van SOFAM. SOFAM is een coöperatieve vennootschap bestuurd door kunstenaars, zonder winstoogmerk en sinds 1979 gespecialiseerd in auteursrechten voor visuele kunstenaars. Zij is gemachtigd om op te treden als collectieve beheervennootschap, en voor de inning en de verdeling van het volgrecht. SOFAM plaatst een eerlijke verloning voor creatief werk en de belangen van kunstenaars centraal. 

Meer over POMONA en hoe mensen kunnen bijdragen hier.


Het oprichtingscomité van POMONA Fonds voor de Kunsten:

  • Luc Tuymans, kunstenaar, voorzitter POMONA Fonds voor de Kunsten
  • Marie Gybels, directeur, SOFAM
  • Kate Mayne, artistieke projecten en partnerschappen, SOFAM
  • Jérémie Leroy, directeur, Koning Boudewijnstichting

POMONA Fonds voor de Kunsten wordt geadviseerd door:

  • Carla Arocha (Kunstenaar)
  • Sven Augustijnen (Kunstenaar)
  • Sammy Baloji (Kunstenaar)
  • Charif Benhelima (Kunstenaar)
  • Regine Basha (Onafhankelijk curator)
  • Edith Dekyndt (Kunstenaar)
  • Luc Derycke (Designer, uitgever, MER)
  • Dorothée Duvivier (Curator, BPS22)
  • Nav Haq (Curator, Associate director, M HKA)
  • Pauline Hatzigeorgiou (Onafhankelijk curator)
  • Stella Lohaus (Curator, directeur LLS Paleis)
  • Otobong Nkanga (Kunstenaar)
  • Katrien Reist (Cultureel werker, kernlid State Of The Arts (SOTA))
  • Dirk Snauwaert (Curator, Directeur, WIELS)
  • Pascale Viscardy (Kunstcriticus, AICA)

 

Beeld: Lisa Wilkens, Outlook for the Future (detail), © Lisa Wilkens, 2018

Over Club Paradis | PR & Communications

Club Paradis is a specialist pr & communications agency, working in the fields of art, design, architecture and others who shape culture.