iMAL presenteert Einde en Begin

iMAL presenteert Einde en Begin, een ambitieuze en baanbrekende groepstentoonstelling die alternatieve zorgsystemen voor het toekomstige samenleven van mens, natuur en technologie verkent. De tentoonstelling markeert ook de 25e verjaardag van het Art Center for Digital Cultures & Technology (iMAL) in Brussel.

Deze ambitieuze en baanbrekende groepstentoonstelling verkent alternatieve zorgsystemen voor het toekomstige samenleven van mens, natuur en technologie.

Het is ook iMAL's eerste groepstentoonstelling als lid van het European Media Art Platform (EMAP), een organisatie die Europese mediakunstorganisaties en kunstenaars in staat stelt samen te werken aan projecten.

In haar gedicht Einde en Begin, beschrijft de Poolse Nobelprijswinnares Wisława Szymborska een beschadigd en verwoest landschap in de nasleep van een oorlog en vlecht ze een verhaal van veerkracht, reflectie en hoop. Geïnspireerd door Szymborska's reflectie op de ineenstorting van ideologieën, het meedogenloze verstrijken van tijd en geschiedenis, en het onomkeerbare verval van het verleden en samen met alles wat zich daarmee verhoudt, bevraagt iMAL zich: Hoe zou een toekomst eruit zien die gegrondvest is op empathie en collectieve zorg?

De tentoonstelling is samengesteld als een verhaal over zorg en ontvouwt zich in drie onderling verbonden cirkels: Zorg voor mensen, Zorg voor de natuur en Zorg voor technologie. Door de lens van 14 verschillende werken van internationale kunstenaars van het European Media Art Platform (EMAP) en 3 in België gevestigde makers, navigeert de tentoonstelling door kritieke kwesties rond collectieve en individuele verantwoordelijkheid, samenwerking tussen soorten en empathie voor mensen en andere dan menselijke entiteiten.

Einde en Begin daagt de lang gekoesterde opvatting van menselijke superioriteit uit en herdefinieert zorg als een ecologische en relationele structuur die het gedeelde bestaan tussen menselijke en niet-menselijke entiteiten in evenwicht brengt. Door alternatieve perspectieven te omarmen en te erkennen - of ze nu menselijk, kunstmatig, natuurlijk of fantasierijk zijn - ziet de tentoonstelling toekomstbeelden die minder extractief, destructief en ongelijk zijn. Hier is “alles intelligent en onze zorg en bewuste aandacht waard”, zoals James Bridle schrijft in Ways of Being.

De werken van de kunstenaars nodigen uit om na te denken over sociale infrastructuren zoals arbeid, gemeenschappelijke praktijken, energieverbruik en hergebruik van bestaande hulpbronnen. Ze moedigen kritische vragen en gesprekken aan en bieden verschillende perspectieven op onze gedeelde toekomst van zorg.

In onze steeds meer gedigitaliseerde, door technologie gedreven wereld zijn het, naast wetenschappers en programmeurs, kunstenaars die alternatieve visies creëren voor een duurzamere en rechtvaardigere samenleving.

Hier zijn enkele van de onderwerpen die deze tentoonstelling en de gepresenteerde werken behandelen:

De mixed-media-installatie Stalactite van Vivien Roubaud bijvoorbeeld reflecteert op de samenwerking tussen menselijk ingrijpen en natuurlijke fenomenen en moedigt aan tot een herwaardering van de manier waarop we afval en de materialen om ons heen waarnemen. Roubaud haalde stalactieten op basis van kalksteen uit verlaten gebouwen in Charleroi en onder het kanaal van Brussel en gaf ze een tweede leven. Zijn sculpturen gaan verder dan het louter recupereren van afval; ze bevatten autonome en ademende systemen, met als doel verborgen kwaliteiten te onthullen in de objecten die ons dagelijks leven omringen. 

Einde en Begin is niet alleen een verkenning van het heden, maar ook een gedurfde stap naar de verbeelding van de eindeloze mogelijkheden van onze gezamenlijke toekomst. Deze interne zoektocht naar duurzame en symbiotische toekomsten komt tot leven in Alex Verheast's veelgeprezen interactieve filosofische spel Ad Hominem, een choose-your-own-adventure film, waarin de speler de rol van Change op zich neemt en wordt uitgenodigd om zijn eigen utopische toekomst te construeren. Einde en Begin is een uitnodiging om in contact te komen met de ondervertegenwoordigde stemmen en intelligenties die vorm zullen geven aan de ecosystemen van morgen, en een oproep om opnieuw na te denken over wat het betekent om zorg te dragen in een tijdperk waarin de grenzen tussen mens, natuur en technologie steeds vager worden.

Einde en begin
​7 november 2024 - 16 februari 2025
​iMAL
​Curator: Ismini Kyritsis en het iMAL team
​In het kader van EMAP, European Media Art Platform

Kunstenaars:

HET EINDE EN HET BEGIN
​Wisława Szymborska

Na elke oorlog
​moet iemand opruimen.

Netjes wordt het tenslotte niet vanzelf.
​​
​Iemand moet het puin
​naar de kant van de weg schuiven
​zodat de met lijken gevulde wagens
​er langs kunnen.

Iemand moet waden
​door het slijk en de as,
​de veren van canapés,
​het versplinterd glas,
​en de bloederige vodden.

Iemand moet een balk aanslepen
​om die muur te stutten,
​Iemand het glas in het raam zetten,
​de deur in de hengsels tillen.

Fotogeniek is het niet
​en het duurt jaren.

Alle camera’s zijn al vertrokken
​voor een nieuwe oorlog.

De bruggen moeten terug
​en de stations opnieuw.

Van het opstropen
​zullen de mouwen rafelig worden.

Met een bezem in de hand
​vertelt iemand nog hoe het was.

Iemand luistert mee
​en knikt instemmend.
​​
​Maar om hen heen
​duiken al gauw lieden op
​die het begint te vervelen.

Soms zal iemand nog
​onder een struik
​doorgeroeste commentaren opgraven
​en naar de vuilnishoop brengen.

Zij die wisten
​wat hier aan de hand was,
​moeten wijken voor hen
​die er weinig over weten.

En langzaam nog minder dan weinig.

En ten slotte zo goed als niets.

In het gras, dat oorzaak
​en gevolg overwoekert,
​ligt iemand uitgestrekt
​een grassprietje in zijn mond
​starend naar de wolken.

HET EINDE EN HET BEGIN – KONIEC I POCZATEK

—Wisława Szymborska—

Over iMAL

iMAL is een culturele organisatie, gevestigd aan het kanaal van Brussel in Molenbeek, Brussel, die de rollen van én Kunstencentrum én Laboratorium samen combineert. Het nakende 25e verjaardag van iMAL schetst en bevestigt het begin van een bredere maatschappelijke reflectie over veerkracht en verzet tegen de dominante definitie van vooruitgang en bemoedigt de verantwoordelijkheid om solidariteit te behartigen.

iMAL ondersteunt artistieke praktijken die kritisch omgaan met digitale technologieën. Het biedt een multidisciplinaire en transdisciplinaire benadering van hedendaagse kwesties door middel van een uitgelezen tentoonstellingsprogramma, selecte onderzoeks- en productieresidenties, accurate vorming en reflectie, en legt in zijn publieksgerichte werking de nadruk op publieke betrokkenheid.

Naast zijn tentoonstellingsruimtes beheert iMAL in zijn lokalen een technisch toegeruste werkplaats: het iMAL Fablab. Doorlopend en jaar op jaar ontvangt en herbergt deze ruimte residenties van internationale en nationale kunstenaars en vorsers. Naast deze bijzondere functie beoefent het Fablab ook een publiek toegankelijke politiek en streeft, via open oproepen, specifieke workshops, rondleidingen, schoolbezoeken, erom om technologie voor iedereen zonder onderscheid toegankelijk te maken.

In de komende jaren wil iMAL de deceleratie en ontgroeiing van computeren onderzoeken en het belang van regeneratieve productie-ecosystemen benadrukken.

Selectie beelden