Future Garden, een tempel voor tapirs op LABIOMISTA, opent op 25 augustus
Kunstenaar Koen Vanmechelen ontwerpt een labo voor mens, natuur en technologie
LABIOMISTA, het park van 24 hectare waar Belgisch kunstenaar Koen Vanmechelen in samenwerking met de stad Genk al vijf jaar lang aan een evoluerend kunstwerk over de mix van het leven bouwt, opent op 25 augustus 'Future Garden', een nieuw ecologisch complex en labo voor de toekomst.
Het nieuwe energiezuinige complex van 850m2 werd ontworpen door de kunstenaar zelf en bestaat uit een mastaba-achtig gebouw met een imposante brug en een omvangrijke dierenweide. Het biedt ruimte en onderdak aan een koppel tapirs — een bedreigd zoogdier dat symbool staat voor diversiteit, fertiliteit en adaptatie — een studio en een onderzoekslaboratorium.
Maar Future Garden is meer dan een tapirverblijf. Het wordt een unieke hub voor onderzoek, dialoog en ontdekking over de samensmelting van mens, natuur en technologie. Over disciplines heen wordt er gewerkt aan projecten die bijdragen aan de transitie naar een meer symbiotische samenleving tussen cultuur en natuur. Vanmechelen noemt dit de Kosmopolitische Renaissance.
Download de beelden hier
De tapir als gids voor een nieuwe toekomst
Zonder twijfel het opvallendste aspect aan Future Garden is het tapirverblijf en haar bewoners.
De tapir is een zoogdier dat alleen nog voorkomt in Zuidoost-Azië en Zuid- en Midden-Amerika, al zijn er fossielen bekend van over de hele wereld. Voor Koen Vanmechelen vertegenwoordigt het de essentie van Future Garden. Het dier herbergt de hybriditeit van het leven en staat symbool voor diversiteit, fertiliteit en adaptatie. De ultieme kruising, met het hoofd van een olifant, de poten van een neushoorn en het lichaam van een wild zwijn. Al meer dan 50 miljoen jaar verbeteren tapirs onze aarde. Dankzij hun unieke grijpneus, wonder van genetische adaptie en overleven, ontwikkelden ze zich tot de ultieme zaadverspreiders en bevruchters van ecosystemen. Als ‘levende fossielen’ en ‘tuiniers van de jungle’ dragen ze tegelijk de kennis van het verleden en de zaden van de toekomst.
Op LABIOMISTA krijgen ze in Future Garden een prachtige plek van meer dan 2800m2, samen met de Bruine Hokko’s (een andere bedreigde soort, uit de familie van fazanten), ook wel de geluksvogel genoemd. In combinatie met het kunstwerk ‘See Me’ (een levensgrote bronzen condor op een disproportionele mensenvinger) sporen ze bezoekers aan te denken voorbij het Antropoceen.
“In Future Garden versmelten mens, natuur en wetenschap. Terwijl we worstelen met onszelf en onze omgeving ontkiemt een mogelijke revolutie in onze tuinen, de wieg van onze toekomst.”
— Koen Vanmechelen
Een hedendaagse, ecologische mastaba
Het gebouw, met haar schuine bamboe wanden en grote glazen panelen, werd ontworpen door Koen Vanmechelen en BURO B en is een hedendaagse interpretatie van de Mastaba, een Egyptische grafheuvel. Het publiek dakterras van ongeveer 125 m2 biedt een prachtig uitzicht over het park en nodigt uit tot nieuwe perspectieven. Voor de realisatie en duurzaamheidsgarantie werkte de kunstenaar, naast de architecten, samen met aannemer Thys Bouwprojecten. Er werd gekozen voor gebruik van CLT hout (cross laminated timber) als bouwmateriaal, een innovatieve techniek die bijdraagt aan het verminderen van CO2-uitstoot en bouwafval, en een oplossing biedt voor de klimaatopwarming. De gevelbekleding van het gebouw is gemaakt van bamboe, een zeer duurzaam materiaal dat bekend staat om zijn snelle groei en de absorptie van CO2-uitstoot. Het gebouw heeft een gedeeltelijk groendak, wat zorgt voor meer biodiversiteit, en wordt voorzien van zonnepanelen. Het dierenverblijf bevat een binnen- en buitenruimte, die samen met Buro Landschap werd vormgegeven.
Sociaal en wetenschappelijk onderzoek in de context van cultuur
Naast een tapirverblijf huisvest Future Garden ook een onderzoekslaboratorium en werkruimte die invulling krijgt in samenwerking met UHasselt, vooraanstaande wetenschappers als Dr. Willem Ombelet (The Walking Egg), Dr. Philip Remans (MOUTH Foundation) en sociaal ondernemer Chido Govera (The Future of Hope).
Vanuit de triade natuur-cultuur-technologie zal er gewerkt worden rond de drie grote maatschappelijke uitdagingen en onderzoekslijnen die de kern vormen van het werk van Vanmechelen: fertiliteit, immuniteit en diversiteit.
“Als universiteit geloven wij sterk dat de toekomstige wereldwijde uitdagingen enkel aangepakt kunnen worden door out-of-the-box te denken. Door kunst en wetenschap met elkaar in dialoog te laten gaan, kom je als wetenschapper tot die unieke inzichten. We zijn als UHasselt dan ook blij om mee vorm te geven aan dit onderzoekslaboratorium in Future Garden.
In dit lab zullen wij geregeld activiteiten organiseren rond immuniteit voor onder meer scholen en het brede publiek. Immuniteit is namelijk één van de kernpijlers in ons onderzoek naar o.a. Multiple Sclerose en reuma binnen ons onderzoeksinstituut BIOMED, en op deze plek kunnen we dat onderzoek nog tastbaarder maken voor het grote publiek. Zo zullen bezoekers tijdens de publieksopening op 25 augustus in het lab alles te weten komen over de rol van witte bloedcellen voor onze immuniteit en kunnen ontdekken hoe je DNA uit witte bloedcellen kan halen.”
— Bernard Vanheusden, rector van UHasselt.
Eén van de andere projecten binnen dit onderzoekslaboratorium is het onderzoek naar zwammen, geleid door sociaal ondernemer en vrouw van Koen Vanmechelen Chido Govera. Het onderzoek richt zich op het belang en de toepassingen van zwammen in duurzame ontwikkeling. Dit onderstreept de verbinding tussen mens, natuur en wetenschap die centraal staat in Future Garden.
Future Garden als hefboom
Future Garden fungeert ook als hefboom voor verdere ontwikkelingen in en met de buurt dat, in het kader van LaVieBreede, een initiatief van LABIOMISTA & OpUnDi Genk naar een concept van Koen Vanmechelen, inzet op integratie, relancering en versterking van de omgeving rond LABIOMISTA.
“Lokale gemeenschappen zijn de crux in de zoektocht en realisatie van meer symbiotische samenlevingen. In ontmoeting en onderzoek wordt lokale kennis verrijkt met globale kennis en omgekeerd. Deze kruisbestuiving kan resulteren in incubators voor duurzame lokale initiatieven.”
— Koen Vanmechelen
"We ontwikkelen LABIOMISTA niet enkel als een site binnen de poorten van het park, maar ook erbuiten. Met experimenten en evenementen proberen we nieuwe inzichten te vergaren en concrete praktijken te ontwikkelen over het samenleven met elkaar en met de natuur. Met dit initiatief wordt de verdere transformatie van het stadsdeel Genk-Noord gerealiseerd, vanuit het verbindend narratief en de kansen die LABIOMISTA biedt. Samen met de buurt wordt er gewerkt aan een innovatief, duurzaam en toegankelijk ontwikkelingsplan. Mixed Menu is daar één project in. Eerder opende in de Koning Boudewijnlaan al Mixed Menu Kiosk, het hands-on activeringsproject voor jongeren en buurtbewoners die op zoek zijn naar werk of zich willen inzetten voor de buurt. Een ander voorbeeld is Nomadland met zijn volkstuinen, picknickplaatsen en open plekken voor evenementen."
— Burgemeester Wim Dries
Over LABIOMISTA
LABIOMISTA is het levensproject van Belgisch kunstenaar Koen Vanmechelen, een evoluerend kunstwerk over de mix van het leven op de site van de oude dierentuin van Zwartberg (Genk). Het is een park van 24 hectare dat niet alleen een openlucht tentoonstelling met talloze (levende) kunstwerken en installaties huisvest, maar ook een plek is waar universele maatschappelijke onderwerpen als diversiteit, ecologie en mensenrechten tastbaar en bespreekbaar worden.
Sinds de opening in 2019, evolueert LABIOMISTA als een park en ontmoetingsplek met een sterke inhoudelijke werking, ingebed in de community. Het gebied bestaat voor de helft uit vrije natuur. LABIOMISTA huisvest daarnaast ook de studio en het hoofdkwartier van de werking van Vanmechelen (The Battery), de gerestaureerde directeurswoning van de voormalige mijn en later zoo van Zwartberg, omgetoverd tot Villa OpUnDi en een in het oog springend poortgebouw (The Ark). Naast een openluchtexpositie met tal van levende kunstwerken en installaties, telt het verder een amfitheater (LabOvo).
De bekende Zwitserse architect Mario Botta ontwierp The Ark en The Battery. Samen met Botta creëerde Vanmechelen een buitengewone serre (The Looking glass) en een enorme condorkooi als deel van zijn studio.
Het parkgedeelte bevat vier dierencompartimenten, drie vijvers, en een wandelpad van meer dan een kilometer lang met enkele bruggen. De dieren in het park spelen een essentiële rol in het werk van Vanmechelen, naast zijn welgekende kippensoorten, zie je er onder andere ook lama’s, emoes, dromedarissen, zebras, minizeboes en ooievaars.