Be-Part Waregem brengt een fototentoonstelling met Dirk Braeckman, Gerard Fieret, Paul Kooiker en Annelies Štrba

Op zondag 7 maart opent in Be-Part Waregem de fototentoonstelling Braeckman | Fieret | Kooiker | Štrba, met werk van deze vier genoemde kunstenaars. De tentoonstelling loopt tot en met zondag 30 mei.

Braeckman | Fieret | Kooiker | Štrba wil een zinvol gesprek tussen vier fotografische oeuvres op gang brengen. Elk van de vier kunstenaars gaat een dialoog aan met zijn of haar model. Vaak vanuit een andere invalshoek, met andere beweegredenen en een ander doel.

Bij de Belgische fotograaf Dirk Braeckman (°1958) valt de tederheid op waarmee hij zijn modellen benadert. Vaak zie je enkel een schouder, een been of een rug. Het gezicht zit verborgen achter het haar; zelden kijkt het model recht in de lens. De menselijke figuur is vaak afwezig, maar heel dikwijls tref je in het werk sporen aan van menselijke aanwezigheid. Zijn werken balanceren op de grens tussen blootleggen en toedekken, tussen aanwezigheid en afwezigheid, tussen representatie en abstractie. De foto’s zijn niet zozeer verhalend, maar wel doordrongen van suggestie. De onderwerpen voor zijn fotowerk vindt Braeckman in zijn directe omgeving. Het zijn bij voorkeur interieurs, anonieme hotelkamers en plaatsen waar de tijd stil lijkt te staan. De ondertoon in zijn werk is uitgesproken autobiografisch. Een enkele menselijke figuur is slechts fragmentarisch aanwezig. Emoties, plaats en tijd vallen niet te identificeren. De visuele taal van Dirk Braeckman focust op het kijken en reflecteert over de status van het beeld. Braeckman onderzoekt de grenzen van het medium en daagt de fotografische conventies uit. Zijn beelden combineren intimiteit en afstand om een besloten, afgezonderde wereld te creëren waarvan de betekenis moeilijk te definiëren valt.

Ook in het geval van de Nederlandse 'fotograficus' Gerard Fieret (1924 – 2009) valt op dat hij een persoonlijke verstandhouding lijkt te hebben met zijn model. Hij maakt gebruik van de camera om een intieme relatie te creëren. Vanaf 1965 bouwde Fieret aan een formidabel oeuvre, dat van belang is geweest voor de waardering van de fotografie als autonome beeldende kunst. Zijn ambities om de limieten op te zoeken en het medium te emanciperen waren daar niet vreemd aan. Op tien jaar tijd maakte Fieret tienduizenden foto’s van wat hij zelf ‘le monde entier’ noemde. Hij wilde de hele wereld in beeld brengen en daarmee bedoelde hij vooral ‘zijn (kleine) wereld’: mensen in zijn atelier, maar bijvoorbeeld ook een stapel kartonnen dozen in de kelder. Zijn groot artistiek bewustzijn wist Fieret te combineren met een ostentatieve slordigheid. Die uitte zich onder meer in een erg rudimentaire donkere kamer in Den Haag, waar hij de technische en beeldende grenzen van het medium opzocht. Fieret zag zichzelf dan ook eerder als een ‘fotograficus’, een graficus die de techniek helemaal naar zijn hand zette. Hoewel de composities vaak een achteloze indruk geven, valt toch op dat hij zijn foto’s wel degelijk ensceneerde. Zijn eigen aanwezigheid en de interactie met zijn modellen speelden hierin een belangrijke rol. Hij gebruikte de camera om een intieme relatie tussen fotograaf en model te creëren.

Op vraag van de Nederlandse conceptuele fotograaf Paul Kooiker (°1964) neemt het model diverse poses aan, waarna de kunstenaar met zijn camera om het model heen draait alsof hij lichaamsstudies voor een schilderij of sculptuur maakt. Hij onderzoekt en objectiveert, en het resultaat oogt eerder sculpturaal. Wanneer Kooiker dieren fotografeert, zoals in de reeks The Rumour, ontstaat er echter een andere, intiemere band dan bij het fotograferen van mensen. Het resultaat, dat zich als een reeks portretten laat lezen, is minder objectiverend dan wanneer Kooiker vrouwen fotografeert. Dit verklaart ook waarom hij binnen het kader van deze tentoonstelling voor die reeks koos. Hij maakte de reeks in opdracht van het Centraal Museum in Utrecht. Aan Kooiker werd gevraagd een eigentijds commentaar te geven op het historische surrealisme. In antwoord daarop creëerde hij een reeks van achttien portretten van ezels, die in de studio werden gemaakt. Ezels zijn moeilijk te peilen, complexe dieren, die bijzonder intelligent en geduldig zijn. Door de dieren als het ware in een glamourachtige situatie te fotograferen en er de titel The Rumour aan te verbinden creëert Kooiker een sfeer vol mysterie en vervreemding. De kijker voelt zich vaak gedestabiliseerd en een voyeur. Men kan stellen dat het oeuvre van Kooiker zowel de positie van de kunstenaar als die van de kijker in vraag stelt. Kooikers werk gaat over de essentie van het kijken: de toeschouwer ziet wat hij denkt te zien.

De Zwitserse multimediakunstenares Annelies Štrba (°1947) heeft decennialang het leven van haar familie gedocumenteerd in diverse reeksen, waaronder Shades of Time. Het is duidelijk dat zij een erg persoonlijke band met haar onderwerp onderhoudt. De presentatie in Be-Part bevat 240 foto’s, die door middel van een digitale projectie op drie schermen worden getoond. Shades of Time is een erg persoonlijk werk, dat beschouwd kan worden als de tweede presentatie van haar archief sinds de tentoonstelling Aschewiese. De foto’s behandelen vier generaties van Štrba’s familie: van de tijd voor ze geboren werd tot 1997. De foto’s bevriezen als het ware de tijd en tezelfdertijd verbindt haar werk het verleden met het heden. Het voortschrijden van de tijd en de geschiedenis wordt metaforisch uitgedrukt door de continuïteit van haar familie over generaties heen. Haar foto’s zijn ontwapenend en openhartig, maar nooit voyeuristisch. Het zijn intieme opnames, uitingen van veiligheid en geluk, die de toeschouwer doen stilstaan bij het verstrijken van de tijd en de cyclus van het leven.

Braeckman | Fieret | Kooiker | Štrba
7 maart – 30 mei
Be-Part, Platform voor Actuele Kunst
Westerlaan 17
8790 Waregem

OPEN: di tot vrij van 13u tot 17u, zo van 13u tot 17u

De tentoonstelling Braeckman | Fieret | Kooiker | Štrba in Be-Part Waregem is een partnerproject van het fotofestival Track & Trace, dat van 13 maart tot 25 april in Kortrijk loopt.